വിവർത്തന ചിന്തകൾ

വെന്നൂർ ശശിധരൻ

എന്തുകൊണ്ട് വിവർത്തനം?

ഉത്തരം ആപേക്ഷികവും വ്യക്തിനിഷ്ഠവുമാവാനാണ് സാധ്യത. തനിക്കറിയാവുന്ന മറ്റൊരു ഭാഷയിലെ സാഹിത്യ (സിനിമ) കൃതിയിൽ നിന്ന് വായനയിലൂടെ/കാഴ്ചയിലൂടെ തനിക്ക് ലഭിച്ച ആനന്ദം ആ ഭാഷ വശമില്ലാത്ത സഹജീവികൾക്ക് പകർന്നു നൽകാനുള്ള ഉദാരമനസ്കതയാണ് വിവർത്തനത്തിന്റെ മനഃശ്ശാസ്ത്രം എന്ന് ഏകദേശം പറയാം. ഒപ്പം തന്നിലെ സാഹിത്യവാസന തേച്ചുമിനുക്കാനും, പ്രകടിപ്പിക്കാനുമുള്ള ഒരു അഭിവാഞ്ജയും അതിനു പിറകിലുണ്ട്. നല്ല ഒരു വിവർത്തകൻ ഒരു സാഹിത്യകൃതി രചിക്കുന്നതിന്റെ എല്ലാ സർഗ്ഗാത്മസുഖത്തിലൂടെയും, പ്രതിസന്ധികളിലൂടെയും, നോവിലൂടെയും കടന്നു പോകും എന്നതാണ് യാഥാർത്ഥ്യം. അതു കൊണ്ടു തന്നെ വിവർത്തകന്റെ സ്ഥാനം എഴുത്തുകാരനൊപ്പമാകുന്നു. മൂലകൃതിയെ മറികടന്ന് പരിഭാഷ മികച്ചതാവുന്ന അപൂർവ്വ സന്ദർഭങ്ങളും ഉണ്ടാവാറുണ്ട്. അപ്പോൾ പരിഭാഷകൻ എഴുത്തുകാരനുമപ്പുറം സ്ഥാനം നേടുന്നു. പരിഭാഷയ്ക്കാധാരമായ കൃതിയിലെ ആശയ പ്രപഞ്ചത്തിനപ്പുറം സഞ്ചരിക്കാൻ പരിഭാഷകന് സ്വാതന്ത്ര്യമില്ല. അദൃശ്യമായി നിലനിൽക്കുന്ന ഈ ഒരു ലക്ഷ്മണരേഖ പരിഭാഷകന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. മൂലകൃതി എന്ന അടിത്തറയിലെ അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ മാത്രമാണയാൾക്ക് ലഭ്യമായിട്ടുള്ളത്. അതു കൊണ്ടു വേണം അയാൾ മറ്റെരുഭൂമികയിൽ, അതേ സ്വഭാവസവിശേഷതകളോടെയുള്ള മറ്റൊരു അടിത്തറ നിർമ്മിക്കേണ്ടത്. യഥാർത്ഥ കൃതിയുടെ രചയിതാവിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യം പരിഭാഷകന് ഇല്ല എന്ന് സാരം.

സാഹിത്യ വിവർത്തനത്തിന്റെ ചരിത്രം

മലയാളത്തിൽ ആരംഭിക്കുന്നത് വിക്ടർ ഹ്യൂഗോയുടെ “ലെ മിസറബിൾ ” എന്ന നോവൽ “പാവങ്ങൾ” എന്ന പേരിൽ നാലപ്പാട്ട് നാരായണ മേനോൻ മലയാളത്തിലേയ്ക്ക് മൊഴിമാറ്റം ചെയ്യുന്നതോടെയാണ്. സിനിമയുടെ സബ്ടൈറ്റിൽ പരിഭാഷയുടെ ചരിത്രമാരംഭിക്കുന്നതാവട്ടെ എറണാകുളം ജില്ലയിലെ ഇരുമ്പനം സ്കൂളിലെ അദ്ധ്യാപകനും ഏതാനും വിദ്യാർത്ഥികളും ചേർന്ന് അകിര കുറോസാവയുടെ “ഡ്രീം” എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ ഉപശീർഷകങ്ങൾ മലയാളത്തിലേയ്ക്ക് മൊഴി മാറ്റുന്നതോടെയും. പിന്നീട് എംസോൺ രൂപപ്പെടുകയും, ചിൽഡ്രൻസ് ഓഫ് ഹെവൻ എന്ന ചിത്രത്തിന് പരിഭാഷ തയ്യാറാക്കുകയും ചെയ്തു. ചലച്ചിത്ര ഉപശീർഷക പരിഭാഷ ഇന്ന് മലയാളത്തിൽ സജീവമായി നില നിൽക്കുന്നതും, മുന്നോട്ട് നീങ്ങുന്നതും എം സോൺ കൂട്ടായ്മയുടെ തുടർപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ശ്രമഫലമായാണ്.

ശ്രോത ഭാഷയുടെ, അതിൽ രചിക്കപ്പെട്ട കൃതിയുടെ മാധുര്യവും, ഗന്ധവും ഒട്ടും ചോർന്നു പോകാതെ ലക്ഷ്യ ഭാഷയിലേയ്ക്ക് പകർന്നു നൽകലാണ് നല്ല വിവർത്തനം. പാൽക്കുടം തലയിൽ ചുമന്ന് തുളുമ്പി തെറിക്കാതെ നൂൽപ്പാലം കടക്കുന്നത്ര സൂക്ഷ്മതയും ശ്രദ്ധയും അതാവശ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്. മറ്റൊരു തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ ഭാഷകൾ തമ്മിലുള്ള ഹസ്തദാനമാണ് വിവർത്തനം. അതൊരു പരിരംഭണത്തിന്റെ വൈകാരിക തലത്തിൽ എത്തുമ്പോൾ മികച്ച പരിഭാഷ സാധ്യമാവുന്നു.വിവർത്തനം എത്രത്തോളം ഗൗരവമാർന്നതാണ് എന്നത് ഏതാനും വാക്കുകളിലൂടെ ഫ്രോസ്റ്റ് പറഞ്ഞു വച്ചിട്ടുണ്ട്. അതിപ്രകാരമാണ്; “വിവർത്തനത്തിൽ നഷ്ടപ്പെടുന്നതാണ് കവിത”. ഈ “കവിത” നഷ്ടപ്പെടാതെ സംരക്ഷിക്കലാണ് നല്ല പരിഭാഷകന്റെ കർത്തവ്യം.”മൂലഭാഷയിലെ അർത്ഥം നിലനിർത്തിക്കൊണ്ട് മറ്റൊരു ഭാഷയിലേയ്ക്കുള്ള പരിവർത്തനമാണ് വിവർത്തനം” എന്ന് വിശ്വപ്രസിദ്ധനായ വിവർത്തന ചിന്തകൻ ഡോ. ജോൺസൺ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. “ശ്രോത ഭാഷയിൽ ഉൾച്ചേർന്നിരിക്കുന്ന ആശയത്തെ ലക്ഷ്യ ഭാഷയിലേയ്ക്ക് പകർന്നെടുക്കുന്ന പ്രക്രിയയാണ് തർജ്ജിമ” എന്ന് ഈ രംഗത്ത് കേരളത്തിൽ ഒട്ടേറെ പഠനങ്ങൾ നടത്തിയിട്ടുള്ള പ്രബോധചന്ദ്രൻ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. എല്ലാ നിർവ്വചനങ്ങളും മുന്നോട്ടു വയ്ക്കുന്ന ഒറ്റക്കാര്യമാണ്. ആശയമാണ് മൊഴി മാറ്റുന്നത്. വാക്കുകളല്ല.

പരിഭാഷകനു വേണ്ട ഗുണങ്ങൾ

സാഹിത്യ ബോധവും, ശ്രോത ഭാഷയിലും, ലക്ഷ്യ ഭാഷയിലും ഉള്ള സാമാന്യജ്ഞാനവും പരിഭാഷകന് ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടത് അനിവാര്യമാണ്. കൂടാതെ രണ്ടു ഭാഷയിലുമുള്ള ശൈലികൾ, പഴഞ്ചൊല്ലുകൾ, ഇരു ഭാഷകളുടേയും സാംസ്കാരിക പശ്ചാത്തലം, അവയുടെ സവിശേഷതകൾ എന്നിവയിലും ഏകദേശ ധാരണ ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടതും അനിവാര്യമാണ്. തികവൊത്ത ഒരാസ്വാദകൻ കൂടി ആയിരിക്കണം അയാൾ. ഇതൊന്നും കൂടാതെ ഹൃദയത്തിന്റെ ഭാഷ കൂടി അയാൾ അറിഞ്ഞിരിക്കേണ്ടതാണ്. (ഉപശീർഷക പരിഭാഷ ഗൗരവമാർന്ന ഒരു കലാപ്രവർത്തനമാണെന്ന് കരുതുന്ന വിവർത്തകരുടെ കാര്യമാണ് വിവക്ഷിക്കുന്നത്)

വാക്കോ – ആശയമോ?

പരിഭാഷയെന്നാൽ ശ്രോത ഭാഷയിലെ വാക്കുകൾ ലക്ഷ്യ ഭാഷയിലേയ്ക്ക് അതേ പോലെ പരിവർത്തിപ്പിക്കുന്നതല്ല. ഒരു വാചകത്തിനകത്ത് അന്തർലീനമായി നില നിലകൊള്ളുന്ന ആശയമാണ് ലക്ഷ്യഭാഷയിലേയ്ക്ക് പരിഭാഷപ്പെടുത്തേണ്ടത്. (ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ പദാനുപദ തർജ്ജിമ അനിവാര്യമായേക്കാം, പ്രത്യേകിച്ച് ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളും മറ്റും പരിഭാഷപ്പെടുത്തുമ്പോൾ. ആ സന്ദർഭത്തിൽ അത്തരം പരിഭാഷ തന്നെയാണ് ഉചിതം) ശ്രോത ഭാഷയിലെ ഉപശീർഷകത്തിലെ ആശയം സംക്ഷിപ്തമാക്കി ലക്ഷ്യഭാഷയിലൂടെ അവതരിപ്പിക്കാൻ ഉപശീർഷക പരിഭാഷകൻ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ നൽകണം. പദങ്ങളുടെ തെരഞ്ഞെടുപ്പ്, വാക്യഘടന, ഭാഷയിലെ ലാളിത്യം, ഇതെല്ലാം പ്രയോഗിക്കുമ്പോൾ പുലർത്തുന്ന ഔചിത്യം എന്നിവയൊക്കെ പരിഭാഷയുടെ ഗുണത്തെ വലിയ രീതിയിൽ സ്വാധീനിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്. പരിഭാഷകന് ഔചിത്യം നഷ്ടമാവുമ്പോൾ സംഭവിക്കുന്ന പരിഭാഷാവൈകല്യത്തെ ഉദാഹരിക്കാൻ സാഹിത്യ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു സംഭവം പരിഭാഷാ സാഹിത്യ ചർച്ചകളിൽ നിരന്തരം ഉദ്ധരിക്കപ്പെടാറുണ്ട്. അതിതാണ്;
ഷേക്സ്പിയറുടെ “ഒഥല്ലോ” എന്ന നാടകം ആദ്യമായി മലയാളത്തിലേയ്ക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്തത് സഞ്ജയനാണ് (Mr. നായർ ) അതിൽ ഒരിടത്ത് “Vertue a Fig” എന്ന ഷേക്സ്പിയർ ശൈലിക്ക് സഞ്ജയൻ നൽകിയ പരിഭാഷ”സന്മാർഗ്ഗനിഷ്ഠ! തേങ്ങാക്കൊല” എന്നാണ്. വിവർത്തനം വായിച്ച സരസനായ ഒരു വായനക്കാരൻ പ്രസ്തുത ഭാഗം വരുന്ന പേജിന്റെ മാർജിനിൽ ഇപ്രകാരം എഴുതിയത്രേ: “എടോ, സഞ്ജയാ, വെനീസിൽ എവിടെയാണ് തോങ്ങാക്കൊല ? മണ്ണാങ്കട്ട എന്നെഴുതടോ. എത്ര ഉചിതവും അർത്ഥപൂർണ്ണവുമായ നിർദ്ദേശം!
മെറ്റൊരു ഉദാഹരണം തകഴിയുടെ “ചെമ്മീൻ” എന്ന കൃതിയുടെ ഇംഗ്ലീഷ് തർജ്ജിമയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. പദാനുപദ തർജ്ജിമയുടെ അപകടത്തെ ഉദാഹരിക്കാൻ ഉദ്ധരിക്കുന്നതാണിത്. കേന്ദ്ര സംഗീത നാടക അക്കാദമിയുടെ ചെയർമാനായിരുന്ന V.K.നാരായണമേനോൻ എന്ന മലയാളിയാണ് ചെമ്മീൻ ഇംഗ്ലീഷിലേയ്ക്ക് പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയത്. അതിൽ കറുത്തമ്മ എന്ന പേരിന് “Black Mother” എന്നും, തങ്കക്കുടമേ എന്ന സ്നേഹമസൃണമായി വിളിക്കുന്നതിനെ “Golden Pot”എന്നുമാണ് അദ്ദേഹം ഇംഗ്ലീഷിലേയ്ക്ക് മൊഴിമാറ്റിയത്. പദാനുപദ തർജ്ജിമ എത്രത്തോളം അരോചകമാണെന്ന് നോക്കൂ. ആ രണ്ടു പദങ്ങളിലും അന്തർലീനമായി കിടക്കുന്ന വൈകാരിക ഭാവം അനുവാചകനിലേയ്ക്ക് പകർന്നു നൽകാൻ ഉപയുക്തമായ ഇംഗ്ലീഷ് പദം/ വിശേഷണം കണ്ടെത്താൻ ശ്രമിക്കാത്തതിന്റെ പ്രശ്‌നം എത്ര ആഴത്തിലുള്ളതാണെന്ന് ഇതിൽ നിന്ന് വ്യക്തമാണ്. ശ്രോത ഭാഷയിലെ വാക്യം രൂപപ്പെടുത്താൻ വിന്യസിച്ചിരിക്കുന്ന വാക്കുകൾ ഓരോന്നായി ലക്ഷ്യ ഭാഷയിലേയ്ക്ക് പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയാൽ പ്രസ്തുത വാക്യത്തിൽ അടങ്ങിയിരക്കുന്ന ആശയം വായനക്കാരന് മനസ്സിലായികൊള്ളണമെന്നില്ല. വാക്യത്തിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന വാക്കുകൾക്ക് പലപ്പോഴും തനതായൊരു അസ്ഥിത്വമില്ല. അനവധി വാക്കുകളുടെ കൂടിച്ചേരലുകളിലൂടെ രൂപപ്പെടുന്ന ആശയത്തിന്റെ സമഗ്രതയിലാണ് അതിന്റെ നിലനിൽപ്പ്. വാക്കിന്റെ ധർമ്മം ആശയം രൂപപ്പെടുത്തുക എന്നതാണല്ലോ. പരിഭാഷ സാധാരണയായി മൂന്നായി വർഗ്ഗീകരിക്കാറുണ്ട്. അതിങ്ങനെയാണ്.

1) പദാനുപദ തർജ്ജിമ
2) ആശയപരിഭാഷ
3) പുനഃസൃഷ്ടി

ചെറുതായൊന്ന് ഉദാഹരിക്കാം:
1)

“I am leaving”എന്നതിന് ഞാൻ പോകുന്നു എന്ന് മൊഴിമാറ്റം നടത്തിയാൽ അത് പദാനുപദ തർജ്ജിമയാണ്. ശരി, പോകട്ടെ എന്നാണ് പരിഭാഷപ്പെടുത്തുന്നതെങ്കിൽ ആശയപരിഭാഷയാണ്. മലയാള ഭാഷയിൽ നമ്മൾ സാധാരണ പറയുക അങ്ങനെയല്ലേ.
സ്വാഭാവികമായി അനുവാചകന് ഇവിടെ ഒരു സന്ദേഹം വരാം.”ശരി” എന്നത് ചേർത്തതും ഞാൻ എന്നത് ഒഴിവാക്കിയതും എന്തിനാണ്? ശ്രോത ഭാഷയിൽ അങ്ങിനെയല്ലല്ലോ. ശരി തന്നെ. ആശയപരിഭാഷയിൽ ശ്രോത ഭാഷയിലെ ആശയത്തെ ഹനിക്കാത്തതും, എന്നാൽ അതിനെ പൊലിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നതുമായ ഇത്തരം ചില കൂട്ടിചേർക്കലോ, വെട്ടിമാറ്റലോ ആവാം. “എന്നാൽ ഞാൻ ഇറങ്ങുന്നു”, എന്നോ “എന്നാ ശരി” എന്നോ പരിഭാഷ മാറ്റിയാൽ പുനഃസൃഷ്ടിയുടെ തലത്തിലേയ്ക്ക് പരിഭാഷ ഉയരും. I am leaving എന്ന വാചകത്തിലെ ഒരു വാക്കിന്റേയും പരിഭാഷയല്ലിത്. എന്നാൽ ലക്ഷ്യ ഭാഷയിൽ മറ്റു ചില വാക്കുകൾ ചേർത്ത് പ്രസ്തുത ഇംഗ്ലീഷ് വാചകം മുന്നോട്ടുവയ്ക്കുന്ന ആശയത്തെ കുറേക്കൂടി സ്വാഭാവികതയോടെ അനുവാചകരിലേയ്ക്ക് പകർത്താൻ ശ്രമിച്ചിരിക്കുകയാണിവിടെ. ഇത്തരം വൈദഗ്ദ്ധ്യത്തോടെയുള്ള പുനഃസൃഷ്ടി പരിഭാഷയുടെ സ്വാഭാവികത വർദ്ധിപ്പിക്കാനും പരിഭാഷ മികച്ചതാക്കാനും സഹായിക്കും. സിനിമയിലെ കഥാസന്ദർഭം, കഥാപാത്രങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധം, ആര് ആരോട് പറയുന്നു, സമാനമായ മറ്റു കാര്യങ്ങൾ എന്നിവയൊക്കെ പുനഃസൃഷ്ടിയുടെ വേളയിൽ പരിഗണിക്കണം. തന്നിഷ്ടപ്രകാരം തോന്നിയത് എഴുതിവയ്ക്കാനുള്ള ലൈസൻസല്ല പുന:സൃഷ്ടി എന്നതു കൊണ്ട് ലക്ഷ്യമാക്കുന്നത് എന്ന് പരിഭാഷകൻ ഓർക്കണം. പരിഭാഷയുടെ കാര്യവും തഥൈവ.

ചലച്ചിത്ര ഉപശീർഷകം പരിഭാഷ ചെയ്യാൻ ഇരിക്കുന്നതിന് മുൻപ് സിനിമ പൂർണ്ണമായി ഒന്നോ, രണ്ടോ വട്ടം ശ്രദ്ധിച്ച് കാണുക. ശേഷം ജോലി തുടങ്ങുക. വിവർത്തനം ചെയ്യുമ്പോൾത്തന്നെ സംശയം വരുന്ന കഥാസന്ദർഭം ഒന്നുകൂടി പരിശോധിച്ച് ഉറപ്പ് വരുത്തുക. ചില സോഫ്റ്റ് വെയറുകൾ സിനിമ കണ്ടു കൊണ്ടു തന്നെ പരിഭാഷ ചെയ്യാൻ സാങ്കേതിക സൗകര്യം നൽകുന്നുണ്ട്. (Subtitle Edit, Easy Subtitle (മൊബൈൽ ആപ്), Aegisub Advanced Subtitle Editor Etc… ) അത് ഏറെ സൗകര്യപ്രദമാണ്. ഉപശീർഷക പരിഭാഷ എന്നത് മലയാളത്തിലെ പുതിയൊരു സാഹിത്യരൂപമാണ്. സിനിമ പൂർണ്ണാർത്ഥത്തിൽ ആ സ്വദിക്കാൻ പരിഭാഷ പ്രേക്ഷകനെ സഹായിക്കുന്നു എന്ന ധർമ്മത്തിനപ്പുറം പരോക്ഷമായ മറ്റൊരുമാനം കൂടി അതിനുണ്ട്. വായന തിരിച്ചുപിടിക്കാൻ മനുഷ്യനെ അത് പ്രാപ്തനാക്കുന്നുണ്ട് എന്നതാണത്. (ഒരു സിനിമ കാണുമ്പോൾ പ്രേക്ഷൻ ഏറ്റവും ചുരുങ്ങിയത് ആയിരം വരികളെങ്കിലും വായിച്ചു തീർക്കുന്നുണ്ട്.) അതിനാൽ ഭാഷാശുദ്ധി അനിവാര്യമാണ്. സിനിമയിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾ ഉച്ഛരിക്കുന്ന വാക്കുകൾ പ്രേക്ഷകന് ഉൾക്കൊള്ളാൻ കഴിയുന്ന ഭാഷയിൽ തയ്യാറാക്കുന്നതാണല്ലോ ഉപശീർഷക പരിഭാഷ. കഥാപാത്രങ്ങൾ ഉച്ഛരിക്കുന്നു വാക്കുകളുടെ വരമൊഴി രൂപമാണ് സബ്ടൈറ്റിലുകൾ. വാർത്താ ചിത്രങ്ങളിൽ ദൃശ്യങ്ങളുടെ വിശദീകരണ/വിവരണ കുറിപ്പായും അതിന് നിലനിൽപ്പുണ്ട്. എപ്രകാരമായാലും സിനിമയെ/ദൃശ്യത്തെ ഒഴിവാക്കി തനതായൊരു അസ്ഥിത്വം അതിനില്ല. ദൃശ്യത്തെ പിൻപറ്റിതന്നെയാണ് അതിന്റെ നിലനിൽപ്പ്.

സിനിമയിൽ ശബ്ദമിശ്രണം സാധ്യമായതിനു ശേഷമാണ്‌ ദൃശ്യഭാഷ എന്ന നിലയ്ക്ക് അതിനുണ്ടായിരുന്ന ആഗോള സ്ഥാനം നഷ്ടമാവുന്നത്. സിനിമ ഇന്ന് കണ്ണിന്റെ മാത്രമല്ല, കാതിന്റെ കൂടി കലയാണ്. ശബ്ദസന്നിവേശം സാധ്യമായതോടെ സിനിമ അനവധി ഭാഷകളുടെ ചെറു ഖണ്ഡങ്ങളായി വിഭജിക്കപ്പെടുകയും ചലച്ചിത്രാസ്വാദനത്തിന് പ്രേക്ഷകനെ സംബസിച്ച് ഭാഷ ഒരു തടസ്സമായി മാറുകയും ചെയ്തു. ഈ പരിമിതിയെ മറികടക്കാനാണ് ആഗോള ഭാഷയായ ഇംഗ്ലീഷിൽ സബ്ടൈറ്റിലുൾ ചലച്ചിത്രങ്ങളിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചുതുടങ്ങിയത്. എന്നാൽ പ്രശ്നം അവിടെ അവസാനിക്കുന്നില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷാ പരിജ്ഞാനമില്ലാത്ത വലിയൊരു പ്രേക്ഷക സമൂഹം ഭൂമുഖത്തുണ്ട്. ഇംഗ്ലീഷ് അറിയുന്നവർക്കു തന്നെ ദൃശ്യത്തേയും, ഇംഗ്ലീഷ് ഉപശീർഷകങ്ങളേയും ഒരേ സമയം പിന്തുടർന്ന് അർത്ഥം സമഗ്രമായി ഗ്രഹിച്ചെടുത്ത് ചലച്ചിത്രം ആസ്വദിക്കുക എന്നത് അൽപ്പം ക്ലേശകരമാണ്. ഇംഗ്ലീഷ് ശൈലികളും, പഴഞ്ചൊല്ലുകളും സവിശേഷ ഭാഷാപ്രയോഗങ്ങളുമൊക്കെ കീറാമുട്ടികളായി പ്രതിബന്ധം തീർക്കുമ്പോൾ പ്രത്യേകിച്ചും. ഏകദേശ ആസ്വാദനം മാത്രമേ സാധ്യമാവൂ എന്നതാണ് യഥാർത്ഥ്യം. ഈ പരിമിതികളെയെല്ലാം മറികടന്ന് പ്രേക്ഷകന് ചലച്ചിത്രം സമഗ്രമായി ആസ്വദിക്കാൻ ഉപശീർഷക പരിഭാഷ സഹായിക്കുന്നു. കമ്പ്യൂട്ടർ അധിഷ്ഠിത സാങ്കേതിക വിദ്യയും, യുണീക്കോഡ് ഫോണ്ടുകളുടെ പരിഷ്കരണവും വ്യാപനവും യാഥാർത്ഥ്യമായതോടെ (ഹുസൈൻ മാസ്റ്റർക്കും, സന്തോഷ് തോട്ടിങ്ങലിനുമൊക്കെ നന്ദി) പ്രാദേശിക ഭാഷയാലുള്ള ചലച്ചിത്ര ഉപശീർഷകങ്ങൾ എന്ന സ്വപ്നം യാഥാർത്ഥ്യമായി.

ഇംഗ്ലീഷ് ഉപശീർഷകങ്ങളാണ് നാം സാധാരണ മലയാളം പരിഭാഷയ്ക്കായി ആധാരമാക്കുന്നത്. അതാവട്ടെ ഒന്നുകിൽസിനിമ നിർമ്മിക്കുമ്പോൾ തയ്യാറാക്കിയത്. അല്ലെങ്കിൽ പിന്നീട് സ്വതന്ത്ര പരിഭാഷകർ തയ്യാറാക്കിയത്. ആദ്യ വിഭാഗത്തിലെ ഉപശീർഷകങ്ങൾ 99% വും കൃത്യത ഉള്ളതായിരിക്കും. കാരണം ചലച്ചിത്ര സൃഷ്ടാവിന്റെ മേൽനോട്ടവും, സ്ഥിരീകരണവും അതിനുണ്ടായിരിക്കുമല്ലോ? മാത്രവുമല്ല ഈ രംഗത്തെ വിദഗ്ദ്ധരായിരിക്കും അത് തയ്യാറാക്കിയിരിക്കുക. എന്നാൽ സ്വതന്ത്ര പരിഭാഷയ്ക്ക് ഈ ഗുണം ഉണ്ടായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. പ്രത്യേകിച്ച് ഇംഗ്ലീഷ് ഒഴികെയുള്ള ഭാഷാ ചിത്രങ്ങളുടെ ഉപശീർഷകങ്ങൾക്ക്. ഒട്ടും പ്രതിഫലേച്ഛയില്ലാതെ ഒറ്റപ്പെട്ട വ്യക്തികൾ ചെയ്യുന്നതാകയാൽ പല ഉദാസീനതകളും പരിഭാഷയിലുണ്ടാവാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. പരിഭാഷയിൽ സാധാരണ ഉണ്ടാവാൻ സാധ്യതയുള്ള “ആശയചോരണം” എന്ന പ്രശ്നം എത്രത്തോളമാണ് നാം വിവർത്തനത്തിനായി തെരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സബ്ടൈറ്റിലിന് എന്ന് വിലയിരുത്തേണ്ടതുണ്ട്. ലഭ്യമായതിൽ ഏറ്റവും മികച്ചത് പരിഭാഷയ്ക്കായി തെരഞ്ഞെടുക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കണം. സാഹിത്യ പരിഭാഷയുടെ പൊതു തത്വങ്ങൾ തന്നെയാണ് ഉപശീർഷക പരിഭാഷയ്ക്കും ബാധകമെങ്കിലും ഉപശീർഷക പരിഭാഷ സാഹിത്യ പരിഭാഷയിൽ നിന്നും തുലോം വ്യത്യസ്തമാണ്. കാരണം സംഭാഷണങ്ങൾ മാത്രമാണ് സബ്ടൈറ്റിലുകൾ. വിവരണാത്മകമായ സാഹിത്യ കൃതികൾ പോലെ സങ്കീർണ്ണമല്ല അത്.സാഹിത്യ കൃതിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ സബ്ടൈറ്റിൽ പരിഭാഷ എളുപ്പമാണ്. സിനിമയിലെ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സംഭാഷണത്തിന്റെ സാഹിത്യരൂപമാണ് നാം മൊഴി മാറ്റുന്നത്. അതു കൊണ്ടു തന്നെ സംഭാഷണത്തിലെ പരസ്പര ബന്ധം, ഒഴുക്ക്, തുടർച്ച എന്നിവ നിലനിർത്തേണ്ടതുണ്ട്. (ജീവിത്തിൽ അത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ നാം എങ്ങിനെയാണ് സംസാരിക്കുക എന്ന് ഒന്നാലോചിക്കുക. ഒരു നിമിഷം കഥാപാത്രങ്ങളായി നിങ്ങൾ സ്വയം മാറുക.) വായനയുടെ ഒരു തലത്തിനപ്പുറം, കാഴ്ചയുടെ വലിയൊരു തലം കൂടി നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്. രണ്ടും ഒരേ സമയം ഗ്രഹിച്ചെടുക്കേണ്ട പ്രേക്ഷകനെ മുന്നിൽ കണ്ടാവണം ചലച്ചിത്ര ഉപശീർഷകങ്ങൾ പരിഭാഷ ചെയ്യേണ്ടത്.

ശ്രോത ഭാഷയിലെ വാചകങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ അർത്ഥവും, സാരാംശവും, ഭാവവും ഉൾക്കൊണ്ട് വേണം പരിഭാഷ ചെയ്യേണ്ടത്. ലക്ഷ്യ ഭാഷയിൽ അതെത്രത്തോളം കുറഞ്ഞ അക്ഷരങ്ങളിൽ, വാക്കുകളിൽ ലാളിത്യത്തോടെ ഭാഷാശുദ്ധിയോടെ (മലയാളമല്ലേ, എങ്ങനെ വികലമായും എഴുതാം എന്ന ഒരു അബദ്ധ-മിഥ്യാധാരണ നമ്മൾ, മലയാളികളിൽ രൂഢമൂലമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് സൈബർ ലോകത്ത്. അക്ഷരം തെറ്റിയാലും, പ്രയോഗ വൈകല്യം ഉണ്ടായാലും എന്താ കാര്യം, മനസ്സിലായാൽ പോരെ എന്ന ഒരു ഉദാസീനത. അങ്ങനെയല്ല. ഭാഷയോട് ഒരു ആദരവ് വച്ചു പുലർത്തേണ്ടത് അനിവാര്യമാണ്. ഈ ആദരവ് നിലനിർത്തിയെങ്കിലേ അടുത്ത തലമുറയ്ക്ക് ഭാഷ അതിന്റെ ശുദ്ധിയോടെ കൈമാറാനാവൂ. പ്രത്യേകിച്ച് ബഹുജന മാധ്യമമായ സിനിമയിൽ അത് ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ) പ്രേക്ഷകന് ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ സമയത്തിനുള്ളിൽ വായിച്ചെടുക്കാവുന്ന തരത്തിൽ ഹ്രസ്വവും, ലളിതവുമായി എങ്ങനെ പരിഭാഷ നിർവ്വഹിക്കാം എന്നതാവണം പ്രഥമ പരിഗണന. അതൽപ്പം വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞതാണ്. പരിഭാഷകന്റെ വിരുത് പ്രദർശിപ്പിക്കേണ്ടത് ഈ വെല്ലുവിളി ഏറ്റെടുക്കുന്നതിലാണ്. പ്രേക്ഷകന് ദൃശ്യത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിന് വിഘാതമാവാതെ പെട്ടെന്ന് വായിച്ചെടുക്കാൻ പാകത്തിനുള്ള ഭാഷാലാളിത്യം പരിഭാഷയ്ക്ക് അനിവാര്യമായി വേണ്ടതുണ്ട്. ചലച്ചിത്ര ഉപശീർഷക നിർമ്മിതിയിലെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു കാര്യമാണത്. (2-3 മുതൽ പരമാവധി 7-8 സെക്കന്റാണ് പ്രേക്ഷകന് ഉപശീർഷകം വായിക്കാൻ ലഭിക്കു സമയം) ഉദാ: “അവൻ വന്നിട്ടുണ്ടായിരുന്നു” എന്ന വാചകം”അവൻ വന്നിരുന്നു” എന്ന് ഹ്ര്വസ്വമാക്കിയാൽ മൂന്നക്ഷരവും, അനുബന്ധ ചിഹ്നങ്ങളും ഒഴിവാകും എന്നു മാത്രമല്ല, ആശയത്തിന് ച്യുതി സംഭവിക്കുന്നുമില്ല. അവധാനതയോടെയുള്ള ഇത്തരം പൊടിക്കൈകൾ കൊണ്ട് വാചകങ്ങൾ ഹ്രസ്വമാക്കുകയും, പരിഭാഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും, പ്രേക്ഷകന്റെ വായന ആയാസരഹിതമാക്കുകയും ചെയ്യാം. ശ്രോത ഭാഷയിലെ ആശയം ലക്ഷ്യം ഭാഷയിൽ ആറ്റികുറുക്കി ഒറ്റ വരിയിൽ പരിഭാഷപ്പെടുത്താൻ കഴിഞ്ഞാൽ ഏറ്റവും നല്ലത്. (ശ്രോത ഭാഷയിലെ വാചകം ലക്ഷ്യഭാഷയിലേയ്ക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്യുമ്പോൾ 30% അക്ഷരങ്ങൾ കുറവ് വരണം എന്നൊരു തത്വമുണ്ട്.) പുതിയ പല ചിത്രങ്ങളും സംഭാഷണ പ്രധാനമായതിനാൽ പലപ്പോഴും അത് അത്ര ലളിതമല്ല. എന്നാൽ ആവാത്തതുമല്ല. (വിവർത്തന പ്രക്രിയയോട് വിവർത്തകനുള്ള സമർപ്പണത്തെ, കാഴ്ചപ്പാടിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കി നിലകൊള്ളുന്ന കാര്യമാണത്.) അനിവാര്യമെങ്കിൽ രണ്ടുവരിയാക്കാവുന്നതാണ്. അതിൽ കൂടുതൽ ആവുമ്പോൾ പ്രേക്ഷകനെ സംബന്ധിച്ച് വായന വലിയ വെല്ലുവിളിയാവും. ഉപശീർഷകങ്ങൾ രണ്ടുവരിയായാൽ മുകളിലെ വരി ചെറുതും, കീഴെ വരുന്നത് വലുതും എന്ന രീതിയിൽ ക്രമീകരിക്കുന്നതാണ് വായനയ്ക്കും കാഴ്ചയ്ക്കും നല്ലത്.

2)

ഫ്രെയിമിന്റെ പന്ത്രണ്ടിൽ ഒരു ഭാഗത്ത് കീഴെയാണ് സബ്ടൈറ്റിൽ ക്രമീകരിക്കുക എന്നതാണ് സാധാരണ പരക്കെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട രീതി. (എന്നാൽ ജപ്പാനിൽ ഫ്രെയിമിന്റെ വശങ്ങളിൽ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സ്ഥാനങ്ങളിലാണ് ഇവ ക്രമീകരിക്കുന്നത് ) ഒരു സമയം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന സബ്ടൈറ്റിലുകളിൽ 35 അക്ഷരങ്ങളിൽ കൂടരുത്. ആയാസരഹിതമായി ഒരു വരി പ്രേക്ഷകന് വായിച്ചെടുക്കാൻ (35 അക്ഷരങ്ങൾ ) 3 സെക്കന്റ് നേരം ആവശ്യമാണത്രേ. രണ്ട് വരിവായിച്ചെടുക്കാൻ 5 സെക്കന്റും, 150-180 വാക്ക് വായിച്ചെടുക്കാൻ ഒരു മിനിറ്റും എന്നാണ് കണക്ക്. മറ്റൊരാളുടെ വാക്കുകൾ ഉദ്ധരിക്കുമ്പോൾ ഉദ്ധരണ ചിഹ്നം ഇടേണ്ടതുണ്ട്. കഥാപാത്രത്തിന്റെ സംഭാഷണം നീണ്ട ഒരു ഷോട്ടിലോ, മറ്റൊരു ഷോട്ടിലേയ്ക്ക് നീളുകയോ ചെയ്യുന്നുണ്ടെങ്കിൽ ആദ്യ വരി അപൂർണ്ണമായി അവസാനിക്കുന്ന സ്ഥലത്ത് മൂന്ന് ബിന്ദുക്കള്‍ ഇട്ട് സംഭാഷണത്തിന്റെ തുടർച്ച സൂചിപ്പിക്കണം. തുടർന്നുള്ള വരിയുടെ തുടക്കത്തിലും മൂന്ന് ബിന്ദുക്കൾ ഉൾപ്പെടുത്തണം. ഉദാ: രാത്രി ബസ്സിറങ്ങി ഞാൻ വീട്ടിലേയ്ക്ക് നടന്നു. വഴിയിലെങ്ങും …
… ആരുമില്ല. ദൂരെ നിന്ന് നായ്ക്കളുടെ …
… ഓരിയിടൽ കേൾക്കാം. രണ്ടു വ്യക്തികൾ തമ്മിലുള്ള സംഭാഷണങ്ങൾ രണ്ടു വരികളായി ക്രമീകരിക്കണം. കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സംഭാഷണങ്ങളുടെ തുടക്കത്തിൽ ചെറിയ ഒരു വര (ഹൈ ഫൺ) നൽകണം. സംഭാഷണങ്ങൾ രണ്ടു വ്യക്തികളുടേതാണെന്ന് സൂചിപ്പിക്കാനാണ് ഇത്. ഉദാ: – ഇന്ന് എന്താ പരിപാടി?
– ഓ, പ്രത്യേകിച്ച് ഒന്നുമില്ല. സാധാരണ സബ്ടൈറ്റിലുകൾ വെളുപ്പും മഞ്ഞയും നിറത്തിൽ ചെയ്യുന്നതാണ് അംഗീകൃത രീതി. (ചുരുക്കം ചില രാജ്യങ്ങളിൽ മാത്രമാണ് മഞ്ഞ നിറത്തിൽ കണ്ടുവരുന്നത്.) മറുഭാഷാചിത്രങ്ങളുടെ സാംസ്കാരിക ചശ്ചാത്തലം നമ്മുടേതിൽ നിന്നും വിഭിന്നമായതിനാൽ സംഭാഷണങ്ങൾ അതേപടി പരിഭാഷ ചെയ്യുന്നത് അരോചകമാവും. ഇവിടെ ഔചിത്യത്തോടെയും, ഉത്തരവാദിത്വത്തോടെയും സ്വാതന്ത്ര്യമെടുക്കാവുന്നതാണ്. മേൽ രേഖപ്പെടുത്തിയ നിയമങ്ങൾ അലംഘനീയമായ തൊന്നുമല്ല. എന്നിരിക്കിലും ഈ ലക്ഷ്മണരേഖയെക്കുറിച്ച് ഒരു ബോധം ഉള്ളിൽ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത് പരിഭാഷ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ സഹായിക്കും. പരിഭാഷാനിയമങ്ങൾ സൗകര്യത്തിനായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. സിനിമ സമഗ്രമായി ആസ്വദിക്കാൻ പാകത്തിന് പരിഭാഷ ഗുണപരമായി മെച്ചപ്പെടുമെങ്കിൽ സർഗ്ഗാത്മകമായി അവ ലംഘിക്കാവുന്നതാണ്.

ശൈലികൾ, പ്രയോഗങ്ങൾ

ഉദാ: Gentleman I am leaving എന്ന വാചകത്തിൽ നിന്ന് Gentleman ഒഴിവാക്കി മലയാളീകരിക്കുന്നതാണ് ഭംഗിയും, ഉചിതവും.
കാരണം ശ്രീമാൻ/ശ്രീമതി, ഞാൻ പോകുന്നു എന്ന് നാം പ്രയോഗിക്കാറില്ല. ഞാൻ പോകുന്നു എന്നോ, ശരി ഞാൻ പോട്ടെ എന്നോ ആകാം. നാം സാധാരണ അങ്ങനെയാണല്ലോ പ്രയോഗിക്കാറ്.

She is my heart trobe എന്നതിന്റെ പദാനുപദ തർജ്ജിമ നീ എന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പാണെന്നാണല്ലോ? അത് ആംഗലേയ ശൈലിയാണ്. നാം ‘അത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ സാധാരണ പ്രയോഗിക്കുക നീ എന്റെ ജീവനാണെനോ, നീ എന്റെ എല്ലാം ആണെന്നോ ഒക്കെ അല്ലേ ? അപ്പോൾ അങ്ങനെയാണ് പരിഭാഷപ്പെടുത്തേണ്ടത്.

മറ്റൊരു ഉദാഹരണം: Dear, You should not be late എന്നതിന് മോളേ, വൈകല്ലേ എന്ന് പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയാൽ അതിലെ വൈകാരികാംശത്തിനോ, വാത്സല്യത്തിനോ കുറവ് വരില്ലെന്ന് മാത്രമല്ല, ഹ്രസ്വമാവുകയും ചെയ്യും.

ലക്ഷ്യഭാഷയിൽ ഇങ്ങനെ അവധാനതയോടെയുള്ള ഒരു പാട് പൊടിക്കൈകൾ പ്രയോഗിച്ച് പരിഭാഷ മെച്ചപ്പെടുത്താം. വായന ആയാസരഹിതമാക്കുകയുമാവാം. “അവൻ വന്നിട്ടുണ്ടായിരുന്നു “എന്ന വാചകം” അവൻ വന്നിരുന്നു” എന്ന് ഹ്ര്വസ്വമാക്കിയാൽ മൂന്നക്ഷരവും, അനുബന്ധ ചിഹ്നങ്ങളും ഒഴിവാകും എന്നു മാത്രമല്ല, ആശയത്തിന് ച്യുതി സംഭവിക്കുന്നുമില്ല.

Back to SQure എന്നത് ഒരു ഇംഗ്ലീഷ് ശൈലിയാണ്.
പഴയ മട്ടിൽ തന്നെ, അതേ പോലെ തന്നെ എന്നൊക്കെയാണർത്ഥം.
To beat black and blue എന്നത് മറ്റൊരു ശൈലി.
ഈ അടുത്ത് കണ്ട ഒരു സിനിമയിൽ അതിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പരിഭാഷ “അടിച്ച് കറുപ്പും നീലയുമാക്കും” എന്നാണ്. പദാനുപദ വിവർത്തനത്തിന്റെ അപകടത്തിനുദാഹരണമായി ഇതെടുക്കാവുന്നതാണ്. ഒരു പൂശ് വച്ചു തരുമെന്നോ, അടിച്ച് തോലുപൊളിക്കുമെന്നോ, തോലെടുക്കുമെന്നോ ഒക്കെ ആശയപരിഭാഷചെയ്താൽ ഉണ്ടാകുന്ന സുഖവും, ശക്തിയും പദാനുപദ തർജ്ജിമയ്ക്കില്ല. നാം അങ്ങനെയല്ലേ സാധാരണ പ്രയോഗിക്കാറ് ?(black and blue എന്നാൽ നമ്മൾ പറയുന്ന കരുവാളിപ്പാണ് )

Every tom, dick and harry എന്ന ആംഗലേയ ശൈലി എങ്ങനെ മലയാളത്തിലേയ്ക്കാക്കും? അതിനു തുല്യമായത് മലയാളത്തിൽ ഉണ്ടോ എന്ന് പരിശോധിച്ചാൽ ഉണ്ട് എന്നാണ് ഉത്തരം. “ഏത് അണ്ടനും അടകോടനും ” എന്ന മലയാളശൈലി ഇതിന് തുല്യം നിൽക്കുന്നതല്ലേ ? Eight and spot can’t be distinguished എന്നത് ഷേക്സ്പിയർ നാടകത്തിലെ ഒരു പ്രയോഗമാണ്.
“എട്ടും പൊട്ടും തിരിയാത്തത് ” എന്നാണ് മലയാളത്തിൽ അതിന് തുല്യമായ ശൈലി.
ഇത്തരം ആംഗലേയ ശൈലികൾക്കും, പ്രയോഗങ്ങൾക്കും, പഴഞ്ചൊല്ലുകൾക്കും തുല്യമായ മലയാളത്തിലുള്ളത് കണ്ടെത്തുന്നതും ശേഖരിക്കുന്നതും പരിഭാഷ മികച്ചതാക്കാൻ സഹായിക്കും. ചലച്ചിത്ര ഉപശീർഷക പരിഭാഷ വെറും നേരമ്പോക്കായി കാണുന്നവർ ഇതൊന്നും അത്ര ഗൗരവമായി പരിഗണിച്ചുകൊള്ളണമെന്നില്ല. എന്നാൽ സാഹിത്യരചന പോലെ ഇതൊരു സർഗ്ഗാത്മക പ്രവർത്തനമായി പരിഗണിക്കുന്നവർ തീർച്ചയായും ഇത്തരം കാര്യങ്ങളുടെ ഗൗരവം ഉൾക്കൊള്ളും. ഇത്തരം താരതമ്യ പഠനങ്ങൾക്കായി സമയം ചെലവഴിക്കുകയും ചെയ്യും. പലപ്പോഴും ആസ്വാദകരിൽ ചിലർ ഒരു ന്യൂനപക്ഷമാണെങ്കിൽ കൂടി എഴുത്തുകാരനേക്കാൾ ഉന്നതമായ കലാസങ്കൽപ്പവും സർഗ്ഗാത്മകബോധവും, ആസ്വാദനക്ഷമതയും പ്രകടമാക്കുന്ന സാഹചര്യങ്ങൾ കണ്ടു വരുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ആ ന്യൂനപക്ഷത്തെ മുന്നിൽ കണ്ടു വേണം പരിഭാഷ തയ്യാറാക്കേണ്ടത്. ഭൂരിപക്ഷ, ഉപരിപ്ലവ ആസ്വാദക വൃന്ദത്തിന്റെ മുഖസ്തുതിയിലും, ഹൂ” ”””” റേയ് വിളികളിലും രോമാഞ്ചം കൊണ്ട് സമനില തെറ്റിയാൽ പരിഭാഷനകന് കലാപരമായി മികച്ച വിവർത്തനം തയാറാക്കാൻ കഴിഞ്ഞെന്ന് വരില്ല. അജ്ഞന്റെ അഭിനന്ദനത്തേക്കാൾ വിജ്ഞന്റെ ഭർത്സനമാണ് ഒരു എഴുത്തുകാരനെ/വിവർത്തകനെ ഉന്നതിയിലേയ്ക്ക് നയിക്കുക.

തെറി പ്രയോഗങ്ങൾ

കപട സദാചാരാ ബോധത്തിൽ നിന്ന് കുറേയൊക്കെ മുക്തമായ ജനതയാണ് പാശ്ചാത്യ നാടുകളിൽ. തുറസ്സുകളിലെ സ്ത്രീ പുരുഷ ബന്ധവും, സൗഹൃദവും, ഇടപഴകലുകളും സർവ്വസാധാരണമാണല്ലോ അവിടെ. അതുപോലെ തന്നെയാണ് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഭാഷാപ്രയോഗങ്ങളും. രോഷപ്രകടനം ഭാഷയിലൂടെ ആവുമ്പോൾ അത് തെറിയായി പരിണമിക്കുന്നു. ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ പശ്ചാത്യർ വീടിനകത്തും പുറത്തും ധാരാളം തെറികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത് സാധാരണമാണ്. അത്തരത്തിൽ അവിടങ്ങളിൽ പണ്ഡിതൻ മുതൽ പാമരൻ വരെ നിരന്തരം ഉപയോഗിക്കുന്ന ചില തെറിവാക്കുകളാണ് Fuck, Dick, Shit, Ass, Bull shit എന്നൊക്കെ. അതൊക്കെ മലയാളത്തിലേയ്ക്ക് പദാനുപദ തർജ്ജിമ ചെയ്താൽ സാന്ദർഭികമായി ലഭിക്കേണ്ട ആശയമോ, അർത്ഥമോ ലഭിക്കില്ലെന്ന് മാത്രമല്ല അരോചകമാവുകയും ചെയ്യും. അത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ നാം സാധാരണ ഉപയോഗിക്കുന്ന വാക്കുകൾ നാശം, കോപ്പ്, കഷ്ടം തേങ്ങാക്കൊല, മണ്ണാങ്കട്ട, മൈര് എന്നൊക്കെയാണല്ലോ! തർജ്ജിമയിലും അത്തരം വാക്കുകകളിലേതെങ്കിലും ഔചിത്യപൂർവ്വം ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ് നല്ലത്.

ബന്ധങ്ങൾ, സംബോധനകൾ

അച്ഛനേയും, അമ്മയേയും, മുത്തച്ഛനേയും, മുത്തശ്ശിയേയും, ചേട്ടനേയും, ചേച്ചിയേയും ഒക്കെ ഇംഗ്ലീഷിൽ നീ എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിക്കാറ്. എന്നാൽ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നവരുടേയും, വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നവരുടേയും ഉള്ളിൽ ബന്ധങ്ങളുടെ പരിശുദ്ധിയും വൈകാരികാംശവും അടുപ്പവും തിരിച്ചറിയപ്പെടുകയും, അംഗീകരിക്കപ്പെടുകയും ആദരിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. അത് ഹൃദയത്തിനകത്ത് നടക്കുന്ന ഒരു പ്രക്രിയയാണ്. എന്നാൽ നമ്മുടെ സംസ്കാരത്തിൽ മനസ്സിന്റെ ഉള്ളിൽ അത്തരം പൂരണങ്ങൾ നടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും പ്രത്യേക വിശേഷണങ്ങളിലൂടെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതാണ് പൊതു രീതി. ആര് ആരോട് പറയുന്നു എന്നതിനെ ആശ്രയിച്ച് You എന്നതിന്റെ അർത്ഥത്തിനിവിടെ നീ/നിങ്ങൾ/താങ്കൾ/താൻ/ അങ്ങ് എന്നൊക്കെ വ്യത്യാസം വരാം. അതുപോലെ He അവൻ/അയാൾ/അദ്ദേഹം/അങ്ങേർ/ടിയാൻ എന്നും She അവൾ/അവർ എന്നുമൊക്കെ വ്യത്യാസപ്പെടാം.

ഭാഷാസ്ഥിരത

എല്ലാവർക്കും മനസ്സിലാവുക എന്ന മാനദണ്ഡപ്രകാരം പൊതുവേ മാനകഭാഷ ഉപയോഗിക്കുന്നത് തന്നെയാണ് നല്ലതും, ശരിയും. അരോചകമാകാത്ത തരത്തിൽ ചെറിയ പ്രാദേശികത്വം അനിവാര്യമെങ്കിൽ ഭാഷയിൽ കൊണ്ടു വരാം. അങ്ങനെ ചെയ്യുമ്പോൾ പോലും ഭാഷാ സ്ഥിരത നിലനിർത്തണം. സിനിമയിലെ സന്ദർഭവുമായി അത് ചേർന്നു പോകുന്നുണ്ടോ എന്നും നോക്കണം. രണ്ടു കഥാപാത്രങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സംഭാഷണത്തിൽ ഒരേ വ്യക്തിയെ ഒരിടത്ത് നീ എന്നും മറ്റൊരിടത്ത് നിങ്ങൾ എന്നുംവിശേഷിപ്പിക്കരുത്.
ഉദാ: അച്ഛനും, മകളും തമ്മിലിള്ള സംഭാഷണം നോക്കാം.

“മോളേ നിനക്കിന്ന് ക്ലാസ്സില്ലേ?”
“ഉണ്ടച്ഛാ “.
“എന്നിട്ട് നിങ്ങൾ എന്താ പുറപ്പെടാത്തത്?”
(പല പരിഭാഷകളിലും ഈ വൈകല്യം കാണാറുണ്ട് )

അച്ഛൻ മകളോട് സംസാരിക്കുമ്പോൾ നീ എന്ന വിശേഷണമാണ് നമ്മൾ സാധാരണ ഉപയോഗിക്കുക. നിങ്ങൾ എന്ന് അല്ല തന്നെ. ശ്രോത ഭാഷയിൽ You എന്നതിനെ കഥാപാത്രങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധം പരിഗണിക്കാതെ പരിഭാഷപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന അസ്ഥിരതയാണിത്.

പരിമിതമായ ചുറ്റുവട്ടത്തോ, ഗ്രാമത്തിലോ, പട്ടണത്തിലോ മാത്രം പ്രചാരത്തിലുള്ള ഭാഷകളിൽ പരിഭാഷ ചെയ്യുന്നത് ശരിയായ രീതിയല്ല. കാരണം മറ്റൊരു പ്രദേശത്തുള്ള ആൾക്കത് മനസ്സിലായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. അപ്പോൾ മലയാള സിനിമയിൽ അതുണ്ടല്ലോ എന്ന് മറു ചോദ്യം വരാം. അത് ആവാം. കാരണം ആ സിനിമയുടെ സൃഷ്ടാക്കൾ കഥാസന്ദർഭവും, അതിന്റെ ഭൂമികയും ആവശ്യപ്പെടുന്നതു കൊണ്ട് മാത്രം ചെയ്യുന്നതാണത്. അതുപോലെയല്ലല്ലോ നമ്മുടെ പ്രാദേശികതയുമായി ഒരു ചേർച്ചയുമില്ലാത്ത വിദേശ സിനിമയുടെ കാര്യം. പേരുകൾ, സ്ഥലനാമങ്ങൾ എന്നിവ അതുപോലെ തന്നെ പ്രയോഗിക്കണം. മൊയ്തീൻ മുഹമ്മദാവരുത്. ന്യൂയോർക്ക് ഡൽഹിയുമാവരുത്.
ഒരു ചലച്ചിത്രകാരന്റെ ദീർഘനാളത്തെ ആലോചനകളുടേയും സർഗ്ഗാത്മക നൊമ്പരത്തിന്റേയും ഉപോത്പന്നമാണ് ആറ്റിക്കുറുക്കി തയാറാക്കുന്ന തിരക്കഥ. അതിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സംഭാഷണങ്ങൾ കഥാസന്ദർഭത്തിന് അനിവാര്യവും, കാര്യമാത്ര പ്രസക്തമായതും മാത്രമാവും. ആ സംഭാഷണങ്ങളാണ് നമ്മൾ പരിഭാഷ ചെയ്യുന്നത്. ദൃശ്യസന്ദർഭവുമായി അതിന് കൃത്യമായ ചേർച്ച ഉണ്ടായിരിക്കും. ആ അവബോധത്തോടെ ആയിരിക്കണം ഓരോ വരിയും പരിഭാഷ ചെയ്യേണ്ടത്. ചലച്ചിത്രകാരന്റെ സൃഷ്ടിയേയും അതിന്റെ സാഹിത്യപാടവത്തേയും ആദരവോടെ സമീപിക്കുന്നതാണ് നല്ല പരിഭാഷകന്റെ ലക്ഷണങ്ങളിൽ പ്രധാനമായതൊന്ന്. വാനരന്റെ കൈയ്യിൽ പുഷ്പഹാരം കിട്ടിയ പോലെ പരിഭാഷ ചെയ്യരുത്. അത് സിനിമയോടും, സംവിധായകനോടും, പ്രേക്ഷകനോടും ചെയ്യുന്ന അക്ഷന്തവ്യമായ നെറികേടാണ്.